Na de afname van een toets volgt de beoordeling van de resultaten. Het is belangrijk om bij het ontwerpen van de toets de grond van de beoordeling te bepalen en vast te leggen in de vorm van een rubric of lijst met criteria.
Snel naar:
- Op grond waarvan beoordeel je?
- Manieren van nakijken en beoordelen
- Beoordelen met meerdere beoordelaars
Op grond waarvan beoordeel je?
Beoordelen aan de hand van een rubric
Rubrics beschrijven voor een aantal criteria de prestaties van studenten op verschillende niveaus en geven daarmee de student en de docent inzicht in leerontwikkeling en leerresultaten. Je kunt rubrics gebruiken voor het geven van feedback, voor het beoordelen van een opdracht, paper, thesis of presentatie en bij een performance assessment. Je kunt ook dezelfde rubric gebruiken in meerdere cursussen in een curriculum waardoor de studenten inzicht krijgen in hun ontwikkeling gedurende de studieloopbaan.
Beoordelen met alleen een lijst met criteria
Als je (nog) geen rubric hebt, kun je ook beoordelen aan de hand van een lijst met enkel de beoordelingscriteria. Achter elk criterium is dan een lege ruimte waarin je een kwalitatief oordeel schrijft, of een score, bij voorkeur met feedback zodat de student kan zien hoe je tot dat oordeel gekomen bent.
Manieren van nakijken en beoordelen
Bij het nakijken van toetsresultaten en opdrachtuitwerkingen kun je verschillende keuzes maken die de betrouwbaarheid van de beoordeling beïnvloeden.
- Verticaal nakijken: Je kijkt de toetsresultaten na per student.
- Horizontaal nakijken: Je kijkt de toetsresultaten na per vraag of opdrachtonderdeel.
- Geanonimiseerd nakijken: Dit kan je combineren met verticaal of horizontaal nakijken. Je anonimiseert eerst de studenten en gaat daarna pas nakijken.
Daarnaast kunnen toetsresultaten op verschillende manieren beoordeeld worden:
- geautomatiseerd, als de toets digitaal is afgenomen;
- één docent kijkt alles na;
- één docent kijkt alles na en bespreekt enkele beoordelingen met collega's;
- een docent kijkt het eerste deel van de toets na en een collega de rest;
- een docent kijkt de hele toets na van een deel van de studenten en een collega het andere deel;
- studenten elkaar formatief laten beoordelen;
- studenten zichzelf formatief laten beoordelen.
Toetsen op papier met gesloten vragen kunnen nagekeken worden door Team EvaluatieService.
Beoordelen met meerdere beoordelaars
Om de objectiviteit en betrouwbaarheid van een beoordeling te verhogen, kun je gebruik maken van een tweede beoordelaar (vierogenprincipe). Bij eindwerkstukken (scripties of stageverslagen) is er altijd een tweede beoordelaar, maar ook bij opdrachten, papers, presentaties en mondelinge toetsen kan het nuttig zijn een tweede beoordelaar in te schakelen. Jij als begeleider en beoordelaar beoordeelt hierbij het proces én het eindproduct. De tweede beoordelaar beoordeelt alleen het eindproduct, tenzij hij/zij ook betrokken is bij het leerproces.
Voordeel van een tweede beoordelaar
Veel docenten vinden het lastig om tegelijkertijd begeleider én (eerste) beoordelaar te zijn. Als begeleider kun je een zekere mate van subjectiviteit ervaren, omdat je met de student het proces naar het eindproduct doorloopt. Dat je subjectiviteit ervaart, is op zich geen probleem, het belangrijkst is dat je je hiervan bewust bent. Dit is te ondervangen door het proces los van de inhoud te beoordelen. Een tweede beoordelaar kent de student niet of heeft het schrijfproces niet gemaakt, zodat hij/zij louter het eindproduct kan beoordelen.
Beoordelaarsovereenstemming
De beoordelaarsovereenstemming is de mate waarin twee beoordelaars een student eenzelfde beoordeling toekennen. Verschillen kunnen ontstaan doordat beide beoordelaars een andere manier van beoordelen hanteren of de beoordelingstaak verschillend opvatten. Zo kan het beoordelingsinstrument verschillend geïnterpreteerd worden en spelen er persoonlijke biases een rol.
Bij een verschil van een punt of meer door beide beoordelaars óf indien één beoordeling onvoldoende is en de andere voldoende, komt de beoordelaarsovereenstemming in het geding en is het aan te bevelen om een derde beoordelaar aan te wijzen. Bij het werken met meerdere beoordelaars die dezelfde toets nakijken, is een kalibratiesessie aan te raden.