uu77

Gewetensvolle taal

Het was al bekend dat mensen meer rationele keuzes maken als ze een moreel dilemma krijgen voorgelegd in hun tweede taal, dan wanneer dat gebeurt in hun moedertaal. Dit heet in de wetenschap een utilitaire beslissing: mensen kiezen dan voor de optie die voor het grootst aantal mensen het beste zal uitpakken. Psycholinguïst Susanne Brouwer ontdekte dat we sneller zulke keuzes maken, wanneer een moreel dilemma wordt voorgelegd door een spreker met een buitenlands accent dan door een moedertaalspreker zonder accent. Dit Foreign Accent effect kent verschillende verklaringen. Zo voelen we in onze moedertaal meer emoties. Daarnaast kost luisteren naar een spreker met een buitenlands accent meer moeite en voelen mensen meer afstand.

Tijdens het project in de klas onderzoeken leerlingen hoeveel talen ze kennen en doen ze zelf onderzoek naar het Foreign Accent effect. Door de rijkdom van talen in de klas zichtbaar te maken, worden leerlingen zich bewust van hun meertaligheid en die van hun klasgenoten. Dit heeft mogelijk een positief effect op hoe ze omgaan met andere talige en culturele achtergronden in de klas.

Zoekende computers

Zoekmachines en aanbevelingssystemen gebruiken ‘machine learning’: zelflerende methoden om te leren van het gebruikersgedrag, zodat ze zich automatisch aanpassen aan hun voorkeuren. Denk hierbij aan bijvoorbeeld het systeem dat video’s aanraadt bij diensten als Netflix of YouTube. Maar gebruikersgedrag zegt vaak meer over welke aanbevelingen of zoekresultaten gebruikers te zien kregen, dan over hun werkelijke voorkeuren. Het onderzoek van Harrie Oosterhuis is gericht op het scheiden van deze twee factoren. Hij ontwikkelde een vorm van machine learning die nauwkeurig is bij veel minder data. Daardoor kunnen kleine bedrijven ook een aanbevelingssysteem gebruiken en kunnen grote tech-bedrijven efficiënter leren van hun klanten.

Tijdens het project in de klas krijgen leerlingen inzicht in hoe internetzoekmachines en aanbevelingssystemen werken door verschillende aspecten van deze systemen na te bootsen. Dit doen ze zonder gebruik te maken van computers.

Er hangt iets in de lucht…

Jasper de Groot onderzoekt “de chemie tussen ons” - de sociale functies van het menselijk reukorgaan. Zijn multidisciplinaire onderzoek leidde al tot de ontdekking van een mogelijke universele moleculaire basis voor geuren gerelateerd aan angst. Het onderzoek werpt licht op de complexe wereld van menselijke chemische communicatie en de effecten van geuren op gedrag en emoties. Samen met andere onderzoekers onthulde hij dat reukverlies een van de meest betrouwbare voorspellers van een COVID-19-infectie is en bestudeerde hij de aanhoudende gevolgen van COVID-19-reukverlies. Ook verdiept hij zich in de rol van geur in romantische relaties.

Binnen het klasproject zullen studenten hun eigen reukvermogen beoordelen, de genuanceerde veranderingen in zweetgeur onder invloed van angst verkennen en experimenten uitvoeren door verschillende moleculen te mengen om unieke geuren te creëren.

De Radboud Science Awards worden jaarlijks uitgereikt aan onderzoekers van de uu77 en het Radboudumc voor hun belangrijke bijdrage aan de wetenschap. Je bent van harte uitgenodigd op woensdag 22 november 2023 (start 10.00u) in de aula van de uu77 om de feestelijke ceremonie bij te wonen. Tijdens deze ceremonie vertellen de winnaars over hun onderzoek aan een publiek van leerlingen, die hen uitgebreid zullen bevragen. Meer informatie en aanmelden: ru.nl/wetenschapsknooppunt